Hồ nguyệt cô hóa cáo ', hồ nguyệt cô hóa cáo hay tiết giao đoạt ngọc

Tuy vở tuồng thuở đầu mang thương hiệu “Võ Tam bốn chém cáo” giỏi “Tiết Giao giành ngọc”, “Cổ miếu vãn ca” nhưng lại Hồ Nguyệt Cô bắt đầu là nhân vật dụng chính trong số ấy nên sau này phần nhiều mọi người đều call nó là “Hồ Nguyệt Cô hóa cáo”. Vở tuồng đề cập chuyện hồ Nguyệt cô vốn có kiếp cáo mà lại sau hàng ngàn năm tu luyện, trường đoản cú cáo nàng đang trở thành người, một cô gái tài năng xinh đẹp và được sư phụ Tiên Mẫu mang đến xuống núi. Được có tác dụng người, Nguyệt Cô ban đầu mơ ước gồm một người yêu, một người ông chồng như bao người thanh nữ binh hay khác.

Bạn đang xem: Hồ nguyệt cô hóa cáo

Vâng lời Tiên Mẫu, nàng gật đầu đồng ý lấy người đàn ông gặp gỡ mặt trước tiên khi phụ nữ giáng trần. Tuy tín đồ đó không tồn tại khuôn khía cạnh trắng giỏi khuôn phương diện hồng như sư phụ dặn mà lại nửa nọ nửa kia tuy vậy cũng ko sao. Đó chính là Võ Tam Tư, một bạn có võ công siêu quần với là đại tướng của triều đình, nữ giới rất hạnh phúc và nguyện đang trọn đời nâng khăn sửa túi đến chàng. Mặc dù vậy, mọi việc không êm đèm như nữ tưởng. Vào một cuộc chiến đảm bảo triều đình phòng lại bọn phản nghịch, Võ Tam Tư ck nàng thất bại trận nặng nề nề. Biết tin, phái nữ đã xuất trận cứu giúp và tình nguyện thay ông xã ra trận hủy hoại kẻ thù.

Nguyệt Cô xuất trận ứng phó với phái Cửu Diệm sơn, thuận tiện khuất phục bắt sống tướng Trịnh Bửu khét tiếng về võ công và mức độ mạnh, tín đồ đã vượt mặt Võ Tam Tư, buộc phái Cửu Diệm sơn bắt buộc tạm lui quân. Chủ tướng Cửu Diệm Sơn, nguyên soái máu Cương, ý muốn ra trận quyết đấu với Nguyệt Cô, tuy thế ông sẽ già yếu đề xuất quân sư từ bỏ Mỹ Tổ quyết ko cho. Huyết Giao, cháu của Tiết cưng cửng đã xung phong ra trận để cứu vãn Trịnh Bửu, tiếp tục công phá thành trì của mình Võ. Đây là một trong những viên tướng trẻ khía cạnh đỏ, tài cao lại hết sức đẹp trai.

Vì thế, khi tiếp giáp trận với tiết Giao, Nguyêt Cô đã sững sờ trước khuôn khía cạnh đỏ tuyệt rất đẹp của nam giới dũng tướng này. Nguyệt Cô bỗng dưng nhớ lại lời sư phụ dặn về một đại trượng phu trai mặt đỏ là fan tình mà nữ giới sẽ gặp gỡ nên Nguyệt Cô đang rung động, mượt lòng, tưởng quan yếu giao tranh với máu Giao. Mặc dù vậy, nhớ nhiệm vụ với ông chồng và triều đình, Nguyệt Cô dụ viên tướng trẻ trung vào ngôi miêu cổ, hóa phép làm cánh mày râu hôn mê cùng định vung kiếm hạ sát. Nhưng nhìn vẻ rất đẹp của chàng và nhớ lời sư phụ về số phận một tín đồ tình phương diện đỏ, nàng không nỡ ra tay, đành vứt chàng mặt ngôi miếu cổ, thu quân.

Tiết Giao sau đó đã được Tiên ông Lý Tịnh tạo cho hồi thức giấc và đến biết kín về sức mạnh vô địch của Nguyệt Cô là sinh hoạt viên ngọc vào miệng nhờ tu luyện nghìn năm mà tất cả để trường đoản cú cáo thành người. Bởi vậy muốn chiến thắng được Nguyệt Cô, ko thể cần sử dụng sức mà phải dùng kế đoạt ngọc. Nghe lời Lý Tịnh, lại biết Nguyệt Cô cũng có vẻ phù hợp mình buộc phải tha chết, máu Giao đã sắp đặt một “tình kế” đoạt được Nguyệt Cô, giành lấy ngọc quý, vô hiệu hóa hóa sức khỏe của bạn nữ để giành chiến thắng..

Nguyệt Cô vị tha chết cho máu Giao lúc về dinh nàng luôn luôn bị Võ Tam tứ trách cứ, nghi ngờ, ghẻ lạnh rồi bằng mọi cách thúc nữ giới ra trận nhằm giết bởi được kẻ thù, trong khi thấy Tiết Giao được cứu giúp sống đã trở lại khiêu chiến.Thế là một lần nữa để làm tròn nhiệm vụ với chồng, phái nữ lại nên xuất trận. Nguyệt Cô bất ngờ lần xuất trận này, nàng đã lâm vào hoàn cảnh bẫy tình mà Tiết Giao sẽ giăng sẵn. Lần này, huyết Giao không giao chiến bằng cung kiếm mà bởi vẻ đep của mình cùng những lời đường mật, sự khêu gợi nhưng mà hắn biết một người đàn bà si tình như Nguyệt Cô cực nhọc lòng phòng đỡ. Quả nhiên gần như lời tán tỉnh, tỏ tình ngon ngọt, khéo léo cùng niềm tin về một fan tình khía cạnh đỏ số phận đã có tác dụng một cô nàng chưa được thiết kế người bao lâu, chưa hiểu được thế nào là sự việc lừa đảo ở đời, gục ngã. Cảm thấy “sét đánh” trường đoản cú buổi gặp ban đầu như ngọn lửa âm ỉ giờ sẽ rực cháy, làm bùng lên trong trái tim Nguyệt Cô sự ước mơ yêu đương nên được thỏa mãn nhu cầu cứ nhân lên trong nàng. Lúc Tiết Giao mời thiếu nữ xuống ngựa để cùng trọng tâm tình, Nguyêt Cô dường như không ngần xấu hổ theo tiết Giao vào cổ miếu, nơi bạn nữ đã tha chết cho tiết Giao, để say mê cách ngay vào cuộc mây mưa cùng một bạn mà nữ giới ngỡ là fan tình trong mộng chứ không phải là một trong tên Sở Khanh khốn khiếp. Khi đã có tác dụng Nguyêt Cô mê muội, chìm đắm, rã rời trong tình ái, tiết Giao lén lút chiếm được viên ngọc hộ mệnh vào người thiếu nữ và tươi cười quăng quật đi.

Giữa cuộc mây mưa, lúc bị huyết Giao đoạt mất ngọc rồi loại bỏ mặc bao van xin nài ni của mình, Nguyệt Cô mới nhận thấy mình bị lừa dối trong khóc than ân hận hận, bẽ bàng. Dẫu vậy mọi việc đã muộn, quả như lời Tiên mẫu mã dặn, lúc để mất “ngọc người” cô gái phải quay trở lại với kiếp cáo. Công lao tu luyện nghìn năm vẫn uổng tổn phí chỉ vì chưng một phút giây nhẹ dạ lầm lỡ. Kiếp cáo đã trở về trên thể xác với móng vuốt, đuôi, lông mọc lại. Chị em cũng cấp thiết nói tiếng tín đồ được nữa, cùng cấp thiết lên ngựa được, con ngựa cũng khiếp hãi hình hài vậy thú của nàng, bỏ cô gái chạy vào rừng sâu. Nguyệt Cô tru thông báo gào của loại cáo, cùng khi quay lại tìm chồng, con cáo ấy cuối đã và đang phải mừng đón lưỡi gươm vô ơn của người ông xã họ Võ …

Đây là toàn thể câu chuyện tuồng “Võ Tam tư chém cáo” của Nguyễn Diêu. Vở tuồng chỉ có một hồi rất ngắn, chí bao gồm vài chục trang in, ngắn đến cả mà hiện nay dựng lại không đề nghị cắt xén gì cũng chỉ ra mắt trên bên dưới hai giờ đồng hồ đồng hồ, rất vừa với mức độ xem của khán giả sân khấu hôm nay.

Tuy hoàn toàn có thể coi là vở tuồng ngắn nhất trong lịch sử tuồng cổ tuy thế vở tuồng đó lại là vở tuồng gồm sức sống bền chặt nhất, kỳ diệu nhất. Qua rộng 150 năm ra đời, với tên thường gọi mới của phần đông người xem như là “Hồ Nguyệt Cô hóa cáo”, vở tuồng này ngày càng thịnh hành rộng rãi, fan ta càng ngày càng say mê và càng ngày càng phát hiện nay ra những giá trị bắt đầu mẻ, sâu sắc của nó lẫn cả về tư tưởng và nghệ thuật. Hiện nay nay, sát trăm đoàn tuồng chuyên nghiệp, phân phối chuyên toàn quốc đều diễn vở này. Từ bỏ tuồng, “Hồ Nguyêt Cô hóa cáo” vẫn lan sang sân khấu những đoàn cải lương, độc nhất là cải lương tuồng cổ, rồi bây chừ là cả mỹ thuật, âm nhạc hiện đại. Cái tên “Hồ Nguyệt cô hóa cáo” ngày càng xuất hiện nhiều rộng trong chế độ tìm kiếm Google và trên kênh nghe quan sát Youtube với những trích đoạn tuồng, cải lương. Trích đoạn tiêu biểu vượt trội nhất của vở tuồng cũng nhiều lần được những nghệ sĩ tuồng xuất nhan sắc của vn đem sang màn trình diễn tại những nước Âu Á và siêu đươc hoan nghênh…

Ngay sau khoản thời gian ra đời, cũng giống như “Truyện Kiều” của Nguyễn Du “Hồ Nguyệt Cô hóa cáo” từng bị một số nho sĩ xem là “dâm thư”, bị cấm diễn nhiều nơi, duy nhất là phần nhiều chốn được xem như là tôn nghiêm. Chính vì trong vở tuồng này, Nguyễn Diêu không các coi cuộc ngoại tình của máu Giao – Nguyệt Cô là đối tượng người sử dụng trung trọng tâm tác phẩm nhưng mà ông giáo xóm Bình Định còn dám cả gan gửi cuộc giao hoan của đôi bạn trẻ này ra giữa sân khấu màn trình diễn bằng thẩm mỹ và nghệ thuật cách điệu cho người theo dõi xem cùng cảnh ấy hay cho mức tạo cho chàng học tập trò yêu Đào Tấn học tập theo thầy trong tương lai trong vở tuồng “Hộ sinh đàn” đã chuyển cuộc sinh đẻ của nữ hero Lan Anh ra màn biểu diễn trước khán gỉả, cực kỳ được tán thưởng. Nguyễn Diêu cũng như Nguyễn Du cho thấy không gì thuộc về sự sống và lại không thể biểu thị trên nghệ thuật, miễn là đề xuất thể hiện theo quy quy định của chiếc đẹp. Họ có thể theo nho giáo nhưng quan yếu là hủ nho.

Về câu hỏi hiểu cho ra thâm ý của Nguyễn Diêu vào vở tuồng này, mặc dù không cực nhọc để thấy như rạm ý giễu nhại mẫu thói phô trương Đại Hán, dòng thói “thùng rồng kêu to” trung quốc trong “Ngũ hổ bình Liêu” mà bắt buộc hơn một vậy kỷ sau công ty văn Hoàng Quốc Hải new lần ra, tuy nhiên cũng ko phải ai cũng dễ dàng thấy được. Đầu tiên, những người nhận định rằng vở tuồng này, đối tượng người tiêu dùng phê phán thiết yếu của tác giả là hồ Nguyệt Cô, một người bầy đà nhiều tình dâm loạn cùng đã bảo vệ nó theo hướng ấy trước sự đả kích của đám hủ nho. Thậm chí còn có nhà văn khét tiếng còn chỉ ra rằng lúc viết vở tuồng này tác giả chỉ nhằm đưa ra ý tưởng lũ yêu thương ma chồn cáo là bè lũ yêu tinh. Kết viên của chúng sẽ giống như Nguyệt Cô. Công tu luyện nghìn năm vì đi theo tà đạo sau cuối sẽ chảy thành mây khói. Kiếp cáo lại trả kiếp cáo.

Nhưng thực tiễn khi gọi kịch bản cũng như khi xem vở diễn một cách vô tứ thì ta có cảm nhận cụ thể đối tượng phê phán chủ yếu ở đây không thể là Nguyệt Cô mà là huyết Giao, nhân trang bị tưởng là thiết yếu phái bởi ở phe tiết Cương chống lại Võ Tam bốn là phe Võ Hậu, một tà phái. Huyết Giao là vị tướng trẻ trung trai văn võ toàn tài nhưng là 1 kẻ hãnh tiến, chỉ mong sao sớm lập được công mập để cấp tốc thăng tiến. Và cánh mày râu ta chuẩn bị sẵn sàng bằng hầu như giả để dành được thành công. Vày thế sau khi thua trận, được Nguyệt Cô tha chết, được Lý Tịnh chỉ mang đến cách chiến thắng Nguyệt Cô bởi thủ đoạn lừa tình nàng chiến tướng mạo vô địch dẫu vậy là cô bé si tình hồn nhiên luôn luôn khao khát tình yêu này, một cách thành công nhục nhã nhất, xứng đáng khinh bỉ tuyệt nhất của một đấng phái nam nhi bất cứ ở thời nào. Nhưng lại Tiết Giao đã nhận làm, trổ tài tán gái để triển khai tàn hại đối phương đã từng tha chết cho bản thân khi tiếp giáp trận nhưng không một chút ít băn khoăn. Ngay lúc đã giành được ngọc quý của Nguyệt Cô giữa cuộc giao hoan, vô hiệu hóa sức khỏe vô địch của vị nàng tướng đa tình,Tiết Giao cũng nhẫn tâm cười cợt vứt đi ngay ko một đòi hỏi lỗi vị ân nhân đã trở thành bị hại của mình. Một người bầy ông thông thường mà lừa tình để thỏa mãn nhu cầu khoái lạc, may mắn tài lộc như Sở Khanh của Nguyễn Du, Don Juan của Moliere đã bị ngàn đời xem như là kẻ đê tiện. Thì máu Giao của Nguyễn Diêu, đại tưởng của một chủ yếu phái mà cần sử dụng thủ đoạn lừa tình để thành công trên bao gồm trường thì kẻ ấy địch thị là 1 trong kẻ “ngụy quân tử” thừa hạ tiện đã đành mà bao gồm phải ấy yêu cầu bị coi là một tà phái.

Tất nhiên khi càng đáng ghét Tiết Giao, fan đọc, người xem lại càng mến yêu nhân thiết bị Hồ Nguyệt Cô. Là 1 trong con cáo sau ngàn năm tu luyện được biến chuyển người, Nguyệt Cô hồi hộp muốn mau lẹ được sống như một con người, mong ước tình yêu mái ấm gia đình như bao cô gái bình thường khác, phái nữ đâu biết cuộc đời con tín đồ cũng các cạm bả đang chờ đợi nàng. Cay đắng sao lần mắc bẫy thứ nhất cùng là lần đôi mắt bẫy sau cuối của đàn bà ở kiếp bạn và Nguyễn Diêu đã giành cho nhân trang bị này một đoạn độc thoại xuất xắc hay, bao gồm thế nói là hay nhất trong vở:

Tinh thần đà rũ riệt

Hồn phách lại đê mê

Hơi gió xuât man mác chốn u khuê

Bóng trăng xế mơ màng vị trí bạch lãnh

Ôi gió tỏa phất phơ vườn hạnh

Sương rây thưa thớt cành dương

Đã phủi rồi son phấn một trường

Đành trở lại nước non ngàn dặm

Ngàn dặm thẹn cùng non nước

Gẫm mơ màng thân trước, thân sau

Dặm hòe một cách một đau

Nhìn xem cảnh cũ ra color dở dang

Ôm lòng hổ với phu lang

Non sông lỗi hứa cùng quý ông trăm năm

Nghe với xem đoạn tuồng rất là xúc hễ mà người sáng tác dồn các tâm lực sáng chế này, không ai có thể nói Nguyễn Diêu tẩy chay Nguyệt Cô, coi cô gái là người bầy bà dâm đãng xứng đáng bị trừng trị, một nhỏ cáo đáng trở lại kiếp cáo. Khi phải trở lại kiếp cáo, Nguyệt Cô không còn điên loàn như một nhỏ thú nhưng mà tuyệt vọng, hối hận, đau buồn tận thuộc như một con người. Phía bên trong cái vệt thú, Nguyệt Cô vẫn mang trong mình một trái tim người, siêu người. Cụ thể ở đây, Nguyễn Diêu đã đứng hẳn về phía người bầy bà tê mê tình mà nhẹ dạ cả tin này.

Khi coi vở tuồng của Nguyễn Diêu, đơn vị văn Nguyễn Xuan Khánh, tác giả của các tiểu thuyết lừng danh “Hồ Quý Ly”, “Mẫu thượng ngàn”, “Đội gạo lên chùa”, “Trư cuồng” …trong văn học hiện đại từng viết về vở tuồng này như sau:“Chúng ta kinh ngạc không hiểu vì sao một công ty soạn tuồng ở vào giữa thế kỷ 19 lại sở hữu một tác phẩm nghệ thuật táo bạo hiện đại đến thế.

Xem thêm: Chuột rút tay chân hay bị chuột rút về đêm, thường xuyên bị chuột rút bắp chân, phải làm sao

Hình tượng nhân đồ gia dụng Nguyệt Cô của ông khôn cùng giống nhân vật dụng của ngày nay. Đó là người bầy bà si mê đến cuồng dại. Chỉ bởi vì một chữ tình mà mặc kệ chịu mất ngọc, mất cả ngàn năm dày công tu luyện, chỉ bởi vì một chữ tình cơ mà từ kiếp người đã trở lại kiếp cáo. Trường hợp tôi nhớ ko nhầm thì tôi vẫn xem trích đoạn “Nguyệt Cô hóa cáo” đã vài chục năm rồi. Hôm ấy có khá nhiều văn nghệ sĩ. Xem hoàn thành mọi người đứng cả lên, vỗ tay ko dứt. Điều đó có tác dụng tôi để ý đến mãi. Tôi cứ trường đoản cú hỏi “Cái gì đã tạo cho một vở tuồng cổ lại sở hữu sức cuốn hút con người tân tiến đến thế?”.

Mà không hẳn nó chỉ gây ra sự xáo đụng bình thường. Nói theo cách khác đoạn tuồng gồm sức lay động mang lại tận lòng thẳm trung ương hồn con người. Chắc hẳn rằng điều ấy xảy ra vì tác giả đã động tới một sự việc lớn của con tín đồ hiện đại. Đó là sự việc đam mê. Con người từ xưa vẫn đam mê. Dẫu vậy ở thời văn minh khi cá nhân được đề cao thì tín đồ ta nói không ít tới đam mê hơn. Vào tình yêu, đam mê bộc lộ sự tinh khiết của tình cảm. Con bạn đam mê trong trắng ko vụ lợi. Mọi con fan đam mê hầu như là mọi con tín đồ dại khờ.

Nhưng tình yêu của họ thì trong trắng vô cùng. Họ không tồn tại âm mưu, khi yêu chúng ta dám hiến dưng tất cả. Chúng ta rồ gàn như nhỏ thiêu thân, lao vào ngọn lửa tình ái. Đam mê rất quan trọng cho cuộc đời, nó khiến cho cuộc đời tất cả bao hương sắc lạ lùng. Nhưng lại nó cũng tạo cho con tín đồ mất tỉnh hãng apple dễ tung nát cuộc đời. Cuộc sống vốn có không ít vực thẳm. Ta cũng đề nghị nhớ: Vực thẳm luôn làm con tín đồ sợ hãi, cơ mà vực thẳm cũng có thể có sức hút quyết liệt của nó. Nhưng lại biết làm sao được. Nhỏ người văn minh luôn kề bên vực thẳm.” (Trích tham luận trong hội thảo về công ty soạn tuồng Nguyễn Diêu năm 2012).

Thật vậy, sức sống, sức chinh phục bất hủ của vở tuồng của Nguyễn Diêu còn làm việc điều quan trọng đặc biệt này. Đó là lời nói nhở: Con bạn hãy tốt nhất hãy cảnh giác trước số đông đam mê dục vọng của chính bản thân mình và cũng cần được cảnh giác trước những âm mưu lừa hòn đảo từ hầu như kẻ ao ước trục lợi trên hồ hết đam mê dục vọng đó.

Về mặt nghệ thuật, cái lớn số 1 cần kể đến trong “Võ Tam tứ chém cáo” ấy là sự cô đúc, một sự cô đúc khôn xiết gần với sảnh khấu hiện nay đại. Cả tấn bi kịch rất lớn, đầy ám hình ảnh của con bạn trước mê mệt dục vọng của mình chỉ gói gọn gàng trong vài chục trang viết. Trường hợp sân khấu tiến bộ ngày càng không nhiều lời để dành chỗ mang lại diễn viên phô diễn nghệ thuật biểu diễn ko lời là một trong sức mạnh lớn của sảnh khấu thì vở tuồng này của Nguyễn Diêu hết sức hiện đại. Tài nghệ viết tuồng cực kỳ đẳng của Nguyễn Diêu là nghệ thuật tạo thành những khoảng tầm lặng, những hành động ngoài lời.

Cái đoạn trích rất ngắn mẩu độc thoại của Nguyệt Cô sau khi bị máu Giao cướp mất ngọc quăng quật đi, mình ban đầu hóa cáo chỉ gồm ít câu thơ ngắn ngủi rứa thôi tuy vậy đã diễn ra đến ngay sát hai chục phút. Bởi vì sao? bởi vì mỗi câu độc thoại từng câu hát ở chỗ này đều cất đầy tính hành động, đều có rất nhiều lời không nói giành riêng cho diễn viên thổ lộ bằng nghệ thuật biểu diễn của mình. Hoàn toàn có thể hiểu bởi vì sao các đoạn tuồng kiểu này rất cạnh tranh với các diễn viên trung bình nhưng lại là cơ hội cho những diễn viên tài năng tỏa sáng. Bới thế, vở tuồng này luôn luôn gắn với tên tuổi các nghệ sĩ tuồng kiệt xuất mọi thời nhất là những nghệ sĩ đóng vai Hồ Nguyệt Cô.

English

KỶ NIỆM 142 NĂM NGÀY MẤT NHÀ SOẠN TUỒNG NGUYỄN DIÊU:

Thông điệp xuyên thời hạn của Quỳnh tủ Nguyễn Diêu

Đã 142 năm kể từ ngày bên soạn tuồng lừng danh Nguyễn Diêu (1822 - 1880) từ bỏ giã cõi đời, nhưng mà thông điệp từ rất nhiều vở tuồng nổi tiếng của thế Tú Nhơn Ân vẫn tồn tại nguyên giá bán trị. Trong đó lấy những giấy mực của hậu sinh phải kể tới vở hồ nước Nguyệt Cô hóa cáo.

Sinh thời thay Tú Nhơn Ân rất có thể soạn các vở tuồng, nhưng mang đến nay những nhà phân tích thống nhất nhận định rằng ông là người sáng tác của 3 vở tuồng nổi tiếng: Ngũ hổ bình Liêu, Liễu đố (Chữa bệnh dịch ghen) và đặc biệt là Hồ Nguyệt Cô hóa cáo (hay còn quen thuộc được điện thoại tư vấn là huyết Giao đoạt ngọc). Hồ nước Nguyệt Cô hóa cáo là vở tuồng có giá trị rất đặc biệt quan trọng vì bao gồm ở chủ thể mà nó nhắc đến cũng tương tự thông điệp nhân văn, nhiều tính nhân loại toát lên từ bỏ đó.

Nữ diễn viên Thu Thiện vào vai hồ nước Nguyệt Cô sinh hoạt trích đoạn tuồng hồ nước Nguyệt Cô hóa cáo bởi vì Nhà hát nghệ thuật truyền thống lâu đời tỉnh Bình Định dàn dựng. Ảnh: HOÀI THU

Theo các tài liệu, ban đầu vở tuồng có tên Võ Tam tứ chém cáo hay Tiết Giao đoạt ngọc, Cổ miếu vãn ca, nhưng vì chưng Hồ Nguyệt Cô - nhân vật bao gồm tạo ấn tượng quá phệ nên sau này người đời khi kể tên vở phần lớn gọi sẽ là Hồ Nguyệt Cô hóa cáo.

Truyện tuồng đề cập rằng, gồm một con hồ tinh (tức cáo) nhờ vào tu luyện hàng trăm năm công phu, trải qua nhiều kiếp cơ mà thành tín đồ - hồ Nguyệt Cô - trong bụng thanh nữ có viên ngọc góp nàng mang tính chất người. Hồ nước Nguyệt Cô được sư phụ báo trước thanh nữ sẽ kết duyên với một vị tướng phương diện đỏ. Nữ giới xuống núi và gặp gỡ ngay vị tướng mặt đỏ - Võ Tam Tư. Cũng giống như sư phụ báo trước, hồ nước Nguyệt Cô thành vợ của Võ Tam bốn và góp chàng cạnh tranh với máu Giao.

Lần ra trận ấy, rung cồn trước vẻ đẹp mắt trai của đấng mày râu dũng tướng máu Giao, Nguyệt Cô đang xiêu lòng mà lại tha bị tiêu diệt cho chúng ta Tiết. Rồi từ bỏ chút xiêu vẹo lòng ấy, nàng say đắm và hiến thân cho Tiết Giao. Vốn chẳng yêu thương gì tuy nhiên vì hy vọng giành chiến thắng trước Nguyệt Cô bên trên sa trường, tận dụng tình cảm của nàng, máu Giao giả vờ đau bụng, bảo Nguyệt Cô mang lại mượn ngọc để chữa bệnh. Rước được ngọc rồi, huyết Giao chấm dứt tình, không trả lại ngọc bỏ mặc Hồ Nguyệt Cô lạy lục, van xin. Mất ngọc có nghĩa là mất tính người, sức lực tu luyện nghìn năm chảy thành mây khói, nàng quay lại kiếp cáo, một loài thú sống bằng bản năng.

Vở tuồng cảnh báo con tín đồ đừng khi nào vì dục vọng bản năng nhưng mà đánh mất tính fan và quan trọng đặc biệt đừng nhằm kẻ khác lợi dụng dục vọng, đam mê của chính bản thân mình để trục lợi. Bàn về vở tuồng này, trong nội dung bài viết “Triết lý một vở tuồng cổ” trong thành tựu “Lãng du trong văn hóa Việt Nam”, nhà văn hóa nổi tiếng Hữu Ngọc nói lại một cuộc hiệp thương giữa ông và kịch tác gia sân khấu trần Vượng. Cuộc điều đình xoay quanh sự việc thú vị - trong hàng trăm vở tuồng cổ - thẩm mỹ và nghệ thuật sân khấu vốn thu hút sự để ý của giới nghiên cứu quốc tế - vị sao không ít người dân lại nhận xét cao hồ Nguyệt Cô hóa cáo.

Theo è Vượng, trước tiên là vì vở tuồng này khác với lạ hơn nhiều so với hàng loạt vở sắc nét chung ca ngợi chữ “trung” tuyệt so với vua. Vở tuồng giúp tín đồ xem bệnh nghiệm rằng, ở con người, “nhân tính” qua rèn luyện sẽ tăng dần, cùng với đó nó đã đè nén, lùi về “thú tính” lại. Tuy vậy “thú tính” không khi nào mất đi. Nếu “tu luyện kém”, nếu nhằm dục vọng và bản năng lấn át, con tín đồ sẽ đối diện với nguy cơ trở lại thành thú, khi đó điều ác sẽ thắng loại thiện. Với lòng tin nhân văn, nhân loại và xuyên thời gian, dễ giải thích vì sao những nhà phân tích quốc tế lại quánh biệt để ý Hồ Nguyệt Cô hóa cáo.

Nét độc đáo, tiến bộ ở vở tuồng này là tính biện pháp nhân đồ gia dụng không đóng khung, cố định và thắt chặt như thường trông thấy trong tuồng cổ. Trái lại chúng biến đổi đổi, phát triển biện chứng do các tác động, nhưng các cụ thể như dã trọng điểm của ngày tiết Cương, dục vọng bản năng, sự dễ dàng dãi, cả tin của Nguyệt Cô, thói bội bạc tình, bội nghịch trắc của máu Giao, là minh chứng. Đây là yếu ớt tố hết sức đặc sắc, mới mẻ mà về sau đã được Đào Tấn kế thừa xuất dung nhan với nhân trang bị Hoàng Phi Hổ vào vở Hoàng Phi Hổ thừa Giới bài quan.

Theo giáo sư Hoàng Chương, do giá trị nhân văn thâm thúy mà vở tuồng được nhận xét là một trong những vở tuồng lớn số 1 trong lịch sử nghệ thuật tuồng, sánh ngang với phần đông kiệt tác Sơn Hậu, Tam người vợ đồ vương, Cổ thành, Diễn võ đình, Hộ sanh đàn, Trầm hương thơm các…, đã tồn trên trên sảnh khấu tuồng hàng trăm ngàn năm qua với Nguyệt Cô phát triển thành nhân vật cạnh tranh quên trong thâm tâm triệu triệu người xem các thế hệ.

Nhà biên soạn tuồng Nguyễn Diêu (1822 - 1880) có tên hiệu là Quỳnh Phủ, bạn làng Nhơn Ân, xã Phước Thuận, huyện Tuy Phước. Ông đậu tú tài năm từ bỏ Đức thiết bị 13, tức năm Canh Thân 1860, tiếp nối dự thi vài khoa nữa cơ mà không đậu cử nhân, ông bèn về quê đơn vị mở trường dạy học với soạn tuồng cho đến khi mất, chính vì vậy người đời vẫn quen điện thoại tư vấn ông là rứa Tú Nhơn Ân; ngày giỗ ông nhằm vào ngày 5.5 âm lịch. Đương thời, Nguyễn Diêu là thầy dạy dỗ chữ và truyền nghề viết tuồng nên Đào Tấn tôn ông là nghiệp sư của mình.

Quỳnh tủ Nguyễn Diêu có nhiều đóng góp xuất dung nhan cho thẩm mỹ và nghệ thuật tuồng. Năm 2012, hội thảo chiến lược khoa học về Nguyễn Diêu trên TP Quy Nhơn quyến rũ gần 100 nhà nghiên cứu, nghệ thuật sĩ trong và kế bên nước dự. Hội thảo đã xác định Nguyễn Diêu là 1 soạn giả kiệt xuất của sảnh khấu tuồng với nghệ thuật truyền thống dân tộc, có dáng vẻ của một danh nhân văn hóa của dân tộc và thế giới. Phần chiêu tập ông tại làng mạc Kỳ Sơn, xóm Phước tô (huyện mặc dù Phước) đã được công nhận di tích lịch sử vẻ vang cấp thức giấc năm 2017.